Κάθε βιβλίο, ένα καράβι....

Πάμε να ταξιδέψουμε την ψυχή μας....

Γερό σκαρί κάθε βιβλίο, μπορεί να μας φτάσει μακριά....



16 Ιουνίου 2010

Η άλλη Κύπρος.....

Αυτή την ανάρτηση την χρωστάω εδώ και καιρό, πρώτα στον εαυτό μου. Δεν ξέρω γιατί δεν μπορούσα τόσο καιρό να την κάνω. Πάνε τρία χρόνια που την είχα υποσχεθεί, από το προηγούμενο ιστολόγιο ακόμα...  Ίσως γιατί με πονούσε πάρα πολύ...
Ήταν στο πρώτο μου ταξίδι στην Κύπρο, όταν στον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο που είχα, επισκεφθήκαμε με τον άντρα μου, ένα διαφορετικό μουσείο.... Στις κεντρικές φυλακές της Λευκωσίας, υπάρχουν τα φυλακισμένα μνήματα... Τόπος κολαστηρίου για τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ, για τους Κύπριους που έδιναν τον αγώνα για να διώξουν τους Άγγλους από τον τόπο τους. Μια κατοχή που τελείωσε το 1960 χωρίς να ξέρουν οτι τους περίμενε μια άλλη εξίσου αποτρόπαιη και άδικη λίγα χρόνια αργότερα....
Πήγαμε πρωί και όμως ο ήλιος έκαιγε. Η σιωπή ήταν απόκοσμη και η ατμόσφαιρα φορτισμένη. Ο ξεναγός μας τυπικός και αναλυτικός.  Ζωντάνευαν τα λόγια του και οι εικόνες την νεότερη ιστορία. Τις μαύρες σελίδες της....

(άποψη από το μπλοκ 7) 



Δέκα τρία νέα παιδιά οδηγήθηκαν στην αγχόνη. Τελευταίος ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης, μόλις 19 χρονών. Η εκτέλεσή του ξεσήκωσε τρομερές διεθνείς αντιδράσεις που συνέβαλαν στην διακοπή των απαγχονισμών.
 Ο αγώνας της ΕΟΚΑ τρομακτικός. Το σθένος τους, ακόμα πιο τρομακτικό. Τους φωτογράφιζαν μετά την σύλληψη, ήξεραν ότι τους περίμεναν μαρτύρια, ακόμα και η αγχόνη και φωτογραφίζονταν με πλατύ χαμόγελο, εξευτελίζοντας τον φόβο και τους Άγγλους που δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις φωτογραφίες για να εκφοβίσουν τον πληθυσμό… άντε να τα βάλεις μ’ αυτό τον λαό!


(Οι πόρτες με το δικτυωτό. Δεν φαίνεται η μικρή τρύπα για το τσιγάρο)



Οι μελλοθάνατοι έμεναν σε κελιά που εκτός από τα κάγκελα καλύπτονταν από μεταλλικό δικτυωτό, η ήδη αποπνικτική ατμόσφαιρα του κελιού γινόταν χειρότερη, οι μάνες δεν μπορούσαν ν’ αγγίξουν καν τα παιδιά τους για το αντίο. Μια μικρή τρύπα επέτρεπε ένα τσιγάρο να περάσει και τα ακροδάχτυλα να ενωθούν. Έλεγχαν ακόμα και τα περιττώματα των μελλοθανάτων για να αποφύγουν την λήψη κάποιου ηρεμιστικού που θα έκανε τις τελευταίες ώρες πιο ήρεμες.

(Από τα τρία σχοινιά σώζεται μόνο το ένα...)



Η αίθουσα των εκτελέσεων σώζεται όπως ακριβώς ήταν τότε και η σιωπή πια δεν υπάρχει. Νομίζεις ότι ακούς ανατριχιαστικούς ήχους, από τις χειροπέδες, από τον μοχλό, από την καταπακτή. Γεμάτος ο χώρος από τελευταίες ανάσες… Οι τοίχοι από τις φωτογραφίες όσων εκτελέστηκαν…




(Τα "εργαλεία" του δήμιου, αναρτημένα στην αίθουσα εκτελέσεων. Πρόκειται για το λουρί που έδεναν τα πόδια του μελλοθάνατου, τις χειροπέδες και την κουκούλα που του φορούσαν "για να μην βλέπει και υποφέρει" ..Πάνω απ' όλα ο ανθρωπισμός....)







Η ταφή κρυφά, χωρίς ιερέα, χωρίς συγγενείς, τα κορμιά το ένα πάνω στο άλλο. Πρώτα τους έριχναν στον ασβέστη και μετά έριχναν στο χώμα οξύ. Να διαλυθούν να μην βρεθούν ποτέ. Και πάνω από τον χώρο της ταφής συρματοπλέγματα, μην δραπετεύσουν οι νεκροί......
Πολλά χρόνια μετά, ο πρώτος μετά την ανεξαρτησία διευθυντής των φυλακών, ο Ονησίφορος Αντωνίου, βρήκε το σχεδιάγραμμα που προσδιόριζε τον ακριβή χώρο ταφής και τα ονόματα. Και μπόρεσαν οι μάνες να θάψουν και να κλάψουν τα παιδιά τους….


Και στον τοίχο δύο λόγια: «Του ανδρειωμένου ο θάνατος, θάνατος δεν λογιέται….»


Άφησα για το τέλος μια φωτογραφία που με συγκλόνησε, που μ' έκανε να νιώσω το έδαφος κάτω από τα πόδια μου να χάνεται.... Χρόνια μετά, ήρθε η απελευθέρωση. Και άνοιξαν οι πόρτες... Για να κλάψουν επιτέλους οι μάνες τα παιδιά τους....

Αυτή είναι μια άλλη Κύπρος....του πόνου, του θρήνου.... της απόγνωσης αλλά και του απερίγραπτου θάρρους. Μια Κύπρος που ζει μέχρι σήμερα τραυματισμένη, κομματιασμένη, μισή....  Που στο βουνό, πάνω από την Λευκωσία υπάρχει η τούρκικη σημαία και που το βράδυ λάμπει ολόφωτη με ρεύμα που πληρώνει η ...ελεύθερη Κύπρος....
Που στους δρόμους της Λευκωσίας βλέπεις συρματοπλέγματα να την κόβουν στην μέση. Που κάθε Σαββατοκύριακο σχεδόν, γίνεται μια ακόμα ταφή για  ταυτοποιημένα οστά από την εισβολή και ο θρήνος είναι σαν ο άνθρωπός τους έφυγε χθες....
Και στο μυαλό μου έρχονται τα τελευταία λόγια του Αντρέα Δημητρίου που "εγκαινίασε" την αγχόνη στις 10 Μαίου του 1956 μαζί με τον Μιχάλη Καραολή σε ηλικία 22 χρονών:

"Λυπούμαι που δεν θα δω την Κύπρο μας ελεύθερη. Όμως δεν με φοβίζει ο θάνατος, γιατί η ζωή είναι περιττή μέσα στην σκλαβιά. Ζήτω η λευτεριά! Γειά σας!"


19 σχόλια:

  1. Απλώς συγκλονιστικό...

    Την καλημέρα μου κα Λένα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Με έκανες "κομμάτια"...
    Sorry, αλλά δεν μπορώ να γράψω τίποτα άλλο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Λενα δεν εχω λογια! Και κανεις δεν μας μαθαινει ΑΥΤΗΝ την ιστορια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Mε θρυμμάτισε η ανάρτησή σου!

    Δεν ξερω αν πρεπει να πω κάτι παραπάνω εκτός από ένα οργισμένο..Γιατι;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Merlin: Γιατί ένας λαός χωρίς μνήμη, χωρίς εθνική υπερηφάνεια, χωρίς θυμό, κουμαντάρεται πιο εύκολα... Και δέχεται να ονομάζεται η FYROM Μακεδονία του Βαρδάρη....
    Butterfly: Γι αυτό δεν μας μαθαίνουν ΑΥΤΗΝ την ιστορία. Για όσα είπα παραπάνω. γιατί τους βολεύει να γεμίζουν την τηλεόραση με σκουπίδια και τηλεκαημένα, να μας κοιμίζουν γλυκά...
    Σοφάκι, αν ποτέ βρεθείς στην Κύπρο, μην φύγεις χωρίς να πας στα φυλακισμένα μνήματα. Απέναντι ακριβώς η αδελφή του Παλληκαρίδη, αν δεν κάνω λάθος, έχει ένα μικρό μαγαζί. της το παραχώρησαν τιμής ένεκεν. Εκεί θα βρεις πολλά περισσότερα ντοκουμέντα.....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Καλό σου βράδυ Λένα μας. Κάπως έτσι έχουν τα πράγματα, αυτή είναι η ....άλλη Κύπρος που πονάει, θρηνεί, γίνεται κάθε μέρα και χίλια κομμάτια. Ελπίζω και θέλω να πιστεύω πως αυτή η Κύπρος θα συνεχίσει να μάχεται και να πολεμάει για ένα δίκαιο αύριο, για μια Κύπρο ελεύθερη χωρίς συρματομπλέγματα και στρατό. Δεν θέλω όλα αυτά να μείνουν λόγια, δεν θέλω όλα αυτά να είναι ...ευσεβείς πόθοι...........

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. ΄Γιάννα: Ούτε εγώ.... Ελπίζω και εύχομαι να βρεθεί η λύση που θα ενώσει και πάλι την Κύπρο....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Μακάρι να έρθει η ώρα που θα πέσουν τα συρματοπλέγματα!
    Πόσα χρόνια πίσω φωνάζαμε στους δρόμους!
    Πόσες ελπίδες;
    Πόσες υποσχέσεις!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Λένα, πόσο συμφωνώ με το πρώτο σου σχόλιο. Και πόσο χαίρομαι που το ταξίδι μου στο διαδίκτυο με έφερε απ' τα δικά σου τα νερά!

    Καλημέρα, η ανάρτησή σου με συγκλόνισε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Γιαγιά Αντιγόνη: Ξεχάστηκαν....
    melv@ki: Καλώς όρισες στο λιμάνι μου....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Αγαπητή κ. Λενα
    Διάβασα με πολύ ενδιαφέρον τη σημερινή ανάρτηση.
    Το κείμενο αυτό αξίζει όσο πολλά βιβλία ιστορίας.
    θα ήθελα να προσθέσω κατι πολύ απλό και ξεχασμένο / διαστρεβλομένο απο τούς πολιτικούς μας. Η Κύπρος είναι ενα ακριτικό κομμάτι του Ελληνισμού. Υφίσταται τουρκική κατοχή και αυτο που χρειάζεται είναι ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ... Τόσο απλο! Ολες οι ηρωικές στιγμές του Ελληνισμού, όλη ιστορία του Ελληνισμού μας διδάσκει οτι το δέντρο της Ελευθερίας ποτίζεται με αίμα και όχι μελάνη......

    Καρδιανός

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Πραγματικά συγκλονιστικά όσα μας μετέφερες από την 'άλλη Κύπρο', Λένα. Δυστυχώς τα βάσανα του λαού μας, που τελειωμό δεν έχουν, ανοίγουν πάντα πληγές. Πληγές που όσο κι αν ματώνουν δεν πρέπει να τις λησμονούμε... Ακόμα κι αν αυτό είναι οδυνηρό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Καρδιανός: Καλώς ή κακώς οι εποχές που μιλούσαν πρώτα τα όπλα, έχει περάσει. Σαφώς και η Κύπρος έχει ελληνική καρδιά και χρειάζεται απελεύθερωση, αλλά τα παιχνίδια και τα συμφέροντα που ανά τους αιώνες παίζονται στην πλάτη του λαού, δεν τα γνωρίζουμε και ούτε θα τα μάθουμε ποτέ.... Το πρόβλημα της Κύπρου είναι πολύ πολύ βαθύ δυστυχώς και προφανώς τα συμφέροντα τεράστια...
    Σοφάκι: Η μνήμη είναι το μεγαλύτερο όπλο ενός λαού όσο κι αν αυτή πονάει...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Για να θυμούνται οι παλιότεροι και να μαθαίνουν οι νεότεροι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. ίσως αν έβλεπες τα υγρά μάτια μου, "άκουγες" τα λόγια που δεν μπορώ να σου γράψω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Ανατριχιαστικό και θλιβερό...Τόση βαρβαρότητα και σκληρότητα...Δεν ξέρω αν έπρεπε να τη διαβάσω την ανάρτηση τελικά:(

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Για μας τους Κύπριους όλα αυτά είναι χαραγμενα βαθιά στην καρδιά μας. Σήμερα βρισκόμαμαστε αντιμέτωποι από τη μια με την αιματοβαμμένη ιστορία μας, με τις πικρές μνήμες και από την άλλη με το κάλεσμα του μέλλοντος για επανένωση του νησιού. Ο θάνατος τόσων ηρώων του 1955-59 για ελευθερία και ένωση με τη μητέρα Ελλάδα δεν μπορεί να διαγραφεί από τις ψυχές όσων βρίσκονταν δίπλα τους την ώρα που ξεψυχούσαν. Επιπλέον, δεν είναι εύκολο για τις γυναίκες που έχασαν τα παιδιά και τους άντρες τους το 1974, στην εισβολή να ξεχάσουν και να συγχωρήσουν. Η εσωτερική πάλη στην ψυχή κάθε Ελληνα-Κύπριου είναι αβάσταχτη: από τη μια η επιθυμία επανένωσης της πατρίδας και από την άλλη οι αδικοσκοτωμένοι, οι καταστροφές αλλά και ο φόβος αν τελικά ελληνοκύπριοι και τούρκοκύπριοι μπορούν να συνυπάρξουν, κάτω από τη ΣΚΙΑ της Τουρκίας, που μόνιμα επιβουλεύεται τον Ελληνισμό...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. fotiana2: Αυτό είναι κάτι για το οποίο και εγώ αναρωτιέμαι. Πάντα ο απλός λαός μπορούσε να τα βρει καλύτερα, αλλα΄η ανάμιξη των πολιτικών έκανε τα πράγματα χειρότερα. Η Κύπρος είναι μια πληγή, ανοιχτή εδώ και δεκαετίες.
    Marsy: Το να πονάς, είναι καλό, το να κάνεις οτι δεν ξέρεις, εγκληματικό....
    Ζαχαρένια μου, ξέρω και καταλαβαίνω πώς ένιωσες.... Είπαμε να μην σου δώσει ο Θεός, όσα μπορείς ν' αντέξεις. Στην Κύπρο αυτό ξεπεράστηκε. Αυτοί οι άνθρωποι άντεξαν και αντέχουν....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. «Νησί πικρό, νησί γλυκό, νησί τυραγνισμένο, κάνω τον πόνο σου να πω και προσκυνώ και μένω» Γ. Ρίτσος

    Καλησπέρα σας, κ. Μαντά!
    Επισκέφθηκα πριν από πολλά χρόνια τα "Φυλακισμένα Μνήματα" στην Κύπρο και ένιωσα όλα όσα μας περιγράψατε, με το δικό σας μοναδικό τρόπο. Με συγκινήσατε πολύ! Σας ευχαριστώ!

    Α. Κρασάκης
    (Εκπαιδευτικός)

    ΑπάντησηΔιαγραφή